Emotioneel -of stress eten of drinken is het zichtbare gedrag van dieperliggende behoeftes, noden en verlangens. Het wordt gekenmerkt door een onweerstaanbare drang om bepaald voedsel te eten of alcohol te drinken. Dit wordt ook wel ‘craving’ genoemd. Het voedsel waar je je tot aangetrokken voelt, werkt vaak in op het beloningscentrum in je hersenen: suiker en vet, chocolade, alcohol en/of koffie. Het gevoel van verlichting is echter van korte duur, waardoor je al snel weer een dip ervaart. Dit verklaart het verslavende karakter van comfortfood en alcohol.
Eerder schreef ik al over de fysiologische invalshoek van voeding op je mentaal-emotioneel welzijn. Het functioneren van je brein, je zenuwstelsel, je stemming en je energie zijn immers afhankelijk van bepaalde voedingsstoffen. Het mag lijken alsof je hongergevoel uit je buik komt, maar eigenlijk hebben je hersenen eerst honger. Je lichaam en je hersenen goed voeden is dus een belangrijke eerste stap bij emotioneel eten of drinken.
“Wist je dat ondanks dat je hersenen slechts 2% van je lichaamsgewicht uitmaken, ze wel zo’n 20% van je energie en voedingsstoffen verbruiken? Bij stress en piekeren verbruik je dus heel wat voedingsstoffen!”
Zogenaamde ‘brainfood’ is dus een eerste stap om evenwicht in je mentaal-emotioneel welzijn te creëren, maar het mag niet gezien worden als het zoveelste wonderdieet. Emotioneel eetgedrag is vaak, bewust of onbewust, een gevolg van een dieperliggend gevoel van onbehagen. Het is een coping mechanisme dat je afleidt van moeilijke gevoelens, pijn en/of gedachten. Helaas is het een strategie die je energie kost in plaats van geeft, die je verder verwijdert van je ware verlangens en die je gevoelens van onbehagen versterken. We kunnen stellen dat het op lange termijn geen werkbare strategie is. Als je verlangt naar comfortfood of alcohol, stel jezelf dan de vraag wat je écht ontbreekt? Hoe voel je je? Wat heb je eigenlijk nodig? Durf naar binnen gaan en geef ruimte aan al je gedachten en gevoelens.
De wortels van emotioneel eetgedrag ontstaan vaak al op jonge leeftijd. Moest je altijd flink zijn? Werd huilen gezien als een zwakte? Werd je getroost met zoetigheid wanneer je verdrietig was of pijn had? Werd je beloond met iets lekkers als je gehoorzaamde? Dronk een ouder alcohol om zich te kunnen ontspannen? Was je moeder, vader of opvoeder zelf steeds op dieet? Waren er strenge eetregels? Hoe werd er bij je thuis gekeken naar gewicht, uiterlijk en voeding? Kreeg je hier soms opmerkingen over?
“Wist je dat emotioneel eten of drinken heel vaak voorkomt bij mensen die zichzelf allerlei strenge regels opleggen (waaronder diëten), gevolgd door schuldgevoelens en zelfbestraffing als dat dan niet lukt? Zo belanden ze in een vicieuze cirkel.”
Het onderzoeken van en omgaan met emotioneel eetgedrag is een leer- en groeiproces. Het vraagt moed om naar binnen te gaan. Je gaat zo diep als dat voor jou veilig aanvoelt. Verwacht niet dat je pijnlijke gevoelens en gedachten verdwijnen. Geef er wel ruimte aan. Omarm je menselijkheid in plaats van de perfecte, pijnvrije versie van jezelf na te streven. Het is nuttig om je valkuilen te leren herkennen, gedachten en gevoelens te leren benoemen en te weten wat voor jou werkbare strategieën zijn om ermee om te kunnen gaan. Door jezelf ruimte te geven om bewuste keuzes te maken in plaats van strenge (eet)regels na te streven, wordt je leven weer van jou!
Als voedingsdeskundige kan ik je helpen in je zoektocht naar een gezonder en gelukkiger leven door je te leren welke voeding je lichaam, je brein en je zenuwstelsel nodig hebben om goed te kunnen functioneren. Het is niet mijn bedoeling om strenge regels op te leggen, maar wel de nodige knowhow te bieden. Je kiest zelf waarmee je wel of niet aan de slag gaat.
Ben je bereid om ook de dieperliggende emotionele lagen van verstoord eetgedrag aan te pakken? Ik help je graag bij het onderzoek naar welke gedachten en/of gevoelens aan de basis liggen, wat je valkuilen en triggers zijn en hoe je hiermee constructief kan omgaan. Het is niet mijn deskundigheid om diep in je verleden te graven en te werken rond trauma's. Heb je toch nood aan dergelijke therapie of psychische begeleiding, dan verwijs ik je door naar een deskundige op dat gebied.